In de 16de eeuw was Antwerpen, de “metropolis of the west”, niet alleen een economisch centrum met veel handel en bedrijvigheid, maar ook een belangrijk centrum voor de productie van (vertaalde) literatuur. Sommige heel bekende drukkeruitgevers begonnen met hun bedrijf in deze stad en waren er heel actief. Deze bijdrage laat zien dat in de eerste helft van de 16de eeuw de drukkeruitgevers veel meer samenwerkten dan vroeger aangenomen. Jan van Doesborch en Willem Vorsterman coöpereerden door materiaal, expertise en kennis uit te wisselen, om de kosten voor de productie van hun werken te reduceren en voor wederzijdse inspiratie. Marten Nuyts die het bedrijf van Willem Vorsterman na zijn dood (1543) had overgenomen, publiceerde met het eerste boek van de Amadijs de eerste Nederlandse uitgave (ca. 1546) van de succesvolle Spaanse ridderroman Amadis. Van de eerste Nederlandse uitgave bestaat maar één exemplaar dat nu weer toegankelijk is. De materiële aspecten van het boek worden in deze bijdrage voor het eerst uitvoeriger voorgesteld. Nuyts kon niet alleen gebruik maken van Vorstermans illustratiemateriaal, zijn houtblokken en initialen, maar hij was ook geinspireerd door Vorstermans design om romans en historische werken te publiceren. Nuyts adapteerde ‘vreemde’ boeken aan het uiterlijk van boeken in de Zuidnederlandse boekenmarkt, een teken voor zijn flexibiliteit en professionaliteit.
